Eveline van de Putte schreef onder andere over oudere vluchtelingen en migranten, over tachtig plussers in Nederland en levensverhalen van roze ouderen. Na aanleiding daarvan bezocht ze organisaties voor zorg, welzijn en cultuur en uit die bezoeken vormde zich het idee voor deze bundel.
Ze nam interviews af en schreef portretten van ouderen mannen die vrouw zijn geworden of andersom. De portretten worden vanuit de ik-vorm verteld en voorzien van foto’s. De mensen die zij sprak, zijn tussen de 55 en 86 jaar oud en hadden een jeugd waarin niets bekend was over transgenders. Sommigen kwamen laat uit de kast, sommigen kozen er voor een dubbelleven te leiden (op werk man en in vrije tijd vrouw), weer anderen voor medicatie en een operatie en een ander hield het bij verkleden. Ieder ging zijn eigen weg, met zijn eigen problemen vol emoties, onbegrip van de buitenwereld, eenzaamheid, maar ook de opluchting als het op zijn plaats viel en ze konden zijn die ze wilden zijn.
Vandaag de dag is er veel aandacht voor diversiteit en transgenders, een goede emancipatie die helaas nodig is. En hier is ook nog veel in te bereiken. Er is echter ook aandacht nodig voor een vergeten groep, de transgender ouderen.
In deze bundel vind je achttien levensverhalen, verhalen van mensen die opgroeiden met de wetenschap dat er geen aandacht voor ze was en geen acceptatie voor hun gevoelens. Het was een groot taboe als je niet binnen de bekende patronen paste. En als je al een stapje wilde wagen was er weinig tot geen informatie te vinden of bij welke instantie je terecht kon. Hierdoor bleven veel ouderen in stilte ongelukkig.
De openhartigheid waarmee deze mensen hun verhaal delen is voor de lezer bijzonder om te mogen lezen. Verder denk ik dat het verhaal veel begrip zal brengen. Zeker ook voor mensen in de hulpverlening die hiermee te maken krijgen. Het boek is dus goed te gebruiken als studieboek en/of naslagwerk.
Na de verhalen volgt er een nawoord van dokter Paula Vennix. Zij is psychologe en transgenderdeskundige. Ze legt uit wat transgenders precies zijn en geeft toelichting op begrippen zoals bijvoorbeeld genderidentiteit, transitiewens en cross gender. Ze vertelt waarom dit boek zo belangrijk is en wat de verschillen zijn tussen oudere transgenders en de transgenders van nu.
Afsluitend is er nog een verklarende woordenlijst en een lijst met organisaties die betrekking hebben op dit onderwerp. Het is een zeer toegankelijke bundel geworden vol informatie maar vooral vol verhalen van mooie mensen.
Deze recensie verscheen eerder op Boekenbijlage, de afbeelding komt van de site van de uitgeverij.
Lia Williamson, vertaling Lydia Meeder, uitgeverij Lemniscaat.
Lisa Williamson (1980) studeerde podiumkunsten aan de universiteit van Middlesex. Ze is acteur en werkte ook twee jaar voor de Gender Identity Development Service in Londen, de dienst die jongeren tot achttien jaar met genderproblemen helpt. Dit boek is haar debuut. Een succesvol debuut: winnaar van de Waterstones children’s book prize, Hounslow teen read, Leeds book award, North Herts Book Prize en Oxon book award. Verder is ze genomineerd voor de Carnegie Medal.
Inhoud: David weet al zijn hele leven dat hij een meisje wil worden. Maar alleen zijn twee beste vrienden delen zijn geheim – zelfs zijn ouders hebben geen idee. Leo zit dit jaar voor het eerst op dezelfde school als David. Van zijn vorige school moest hij vertrekken om redenen waarover hij liever niet praat. Wel is duidelijk dat hij zich maar beter koest kan houden, omdat het anders ook op deze school mis zal gaan. Maar als Leo het op een dag voor David opneemt en een jongen tegen de grond slaat, ontwikkelt zich een bijzondere vriendschap tussen de twee jongens, die ieder een groot geheim met zich meedragen.
Afgelopen jaar zijn er meerdere boeken over dit onderwerp verschenen voor verschillende leeftijden. Een goed iets want het gevoel wat David heeft zit er vanaf kleins af aan in. Dus wat is dan mooier en fijner om een boek te lezen wat past bij je leeftijd en waar je een stukje herkenning zou kunnen vinden of als lezer een stukje begrip kunt krijgen voor het onderwerp. Het bespreekbaar maken is belangrijk en een goed verhaal kan daar mee helpen of de aanleiding voor zijn.
Wat voor mij er het eerste uitsprong is de mooie cover. Een afbeelding van Alice Todd. Een afbeelding van een meisje wat uit een afbeelding van een jongen springt. Een meisje gevangen in een jongenslichaam wat er uit wil springen. Een goed gekozen afbeelding die goed bij het verhaal past. Het weet het verhaal te vangen in zijn eenvoud en daarom voor mij één van de beste covers van 2016.
Het verhaal zelf laat zich vertellen in 43 korte genummerde hoofdstukken met een prettige duidelijke letter. Het verhaal lees je weg met behoorlijke snelheid door de prettige vertelwijze van de schrijfster. De manier waarop beide jongens worstelen met ieder zijn eigen geheim, hoe ze vrienden worden en of ze achter elkaars geheim zullen komen wordt mooi omschreven. Ik had al snel een vermoeden van het geheim van Leo en dacht heel even hoe groot is de kans dat hem dat is overkomen, is het niet een beetje te voor de hand liggend maar al verder lezend was dit juist een mooi gegeven. Het boek gaat er immers over wie er normaal is en wat is normaal eigenlijk. We hebben allemaal wat en soms zie je dat niet altijd aan de buitenkant. Het gaat er om dat iedereen zich prettig voelt en zichzelf kan zijn. Een verhaal over vriendschap, worstelen met je eigen ik maar vooral over jezelf kunnen zijn. Een verhaal ook wat je na het lezen nog blijft door sudderen en dat is vind ik knap gedaan !
Femke (13): Het is een goed onderwerp voor een boek. De cover is inderdaad mooi en het verhaal leest prettig omdat het fijn geschreven is. Korte hoofdstukken en geen moeizame zinnen. Ik had al een kinderboek gelezen over dit onderwerp en het is fijn dat er dit soort boeken zijn. Het gaat dan misschien over jongeren die zich anders voelen of anders zijn dan jezelf bent maar eigenlijk is iedereen zichzelf en dat mag ook. Helaas in het echte leven niet zo snel als in een boek maar misschien als iedereen dit gaat lezen zal dat er ook voor komen. Ik denk dat als jezelf ook niet lekker in je vel zit en je een ander voelt het fijn is om zo’n verhaal te lezen, misschien voel je je dan minder alleen.
Zowel Felice, Femke en ik hebben het verhaal “George”van Alex Gino gelezen. Omdat we alle drie het boek geweldig vinden en eigenlijk willen promoten dat iedereen het gewoon gelezen moet hebben leek het ons een leuk idee om een mini-leesclub hierover te houden.
Alex Gino is transgender en geeft hier lessen en cursussen over. “George “is het debuut van Alex Gino en gaat over een jongen uit groep 6 die eigenlijk een meisje is en wil zijn.
Inhoud: George is een jongen. Om te zien tenminste. Want George weet zelf dat ze een meisje is. Ze houdt dit voor iedereen geheim. Totdat ze met de klas een toneelstuk van haar lievelingsboek gaan opvoeren. George wil supergraag de hoofdrol van Charlotte spelen. Maar ze mag van de juf niet eens auditie doen omdat ze een jongen is. Samen met haar vriendin Kelly bedenkt George een plan. Zodat ze niet alleen Charlotte kan zijn, maar vooral zichzelf, voor eens en altijd…
Uit de recensie ( te lezen op Boekenbijlage, zie link onderaan de pagina) van Felice:
George zit pas in groep 6 en natuurlijk worstelt ze met het feit dat ze eigenlijk een meisje is. Het is niet zomaar iets. Ze verzamelt vrouwenbladen uit vuilnisbakken, die ze stiekem leest om meer te leren over vrouw-zijn. Niemand mag ze vinden, haar moeder niet, maar haar oudere broer Scott al helemaal niet. Je wilt George het liefst uit het boek halen en een hele dikke knuffel geven. George is een pracht van een kind, en we kunnen schrijver Alex Gino alleen maar bedanken dat hij haar bedacht heeft.
Uit de recensie van Conny ( te lezen op deze site) :
We maken kennis met George en het mooie is dat de schrijver vanaf de eerste bladzijde haar voorstelt als meisje en ook haar als meisje benoemt door zij en haar te gebruiken. Pas na een paar bladzijdes kom je erachter dat George in een jongenslichaam zit en hoe ze hier mee omgaat.
Uit de recensie van Femke ( te lezen op deze site):
Het is een mooi en ook makkelijk geschreven verhaal. Interessant en leuk om te lezen. Het is goed en fijn dat er nu ook een verhaal is over dit onderwerp voor kinderen zodat kinderen er meer over te weten komen en misschien herkennen dat ze niet alleen zijn of als hun vriendje zich zo voelt. De reacties hierop van de omstanders zijn verschillend maar sommige zijn heel mooi en ontroerend.
Hoe vind je de cover van het boek ?
Felice: Zo, we beginnen gelijk met een goede vraag. Toen ik het boek voor het eerst zag, heb ik daar namelijk even bij stil gestaan. Ik vond het een erg aparte kaft. Spierwit, maar met de naam George in verschillende felle kleuren. Het is anders dan wat je normaal ziet, en waarschijnlijk trekt het daarom wel de aandacht naar zich toe. Dat is wel een kenmerk van een echt goede kaft, lijkt me. Daarbij sluiten de regenboogkleuren mooi aan bij het thema van het boek.
Conny: Toen ik in de boekwinkel dit boek op de plank zag liggen sprong het er voor mij gelijk uit. De witte kaft met de kleurige letters trok mij aan. Mede door zijn eenvoud. Op de gele wikkel stonden quotes wat mij nog nieuwsgieriger maakte. Dit boek moest gewoon mee om gelezen te worden !
Femke:Mooi en eenvoudig.
Heb je eerder een boek gelezen over dit onderwerp voor deze leeftijdsgroep?
Felice: Nee
Conny: nee
Femke : nee
“Ik mag zijn wie ik ben “ is de slogan die bij dit boek hoort, waar de uitgeverij de campagne omheen heeft gebouwd. Heb je nog wat mee gekregen van deze promotie rond het boek?
Felice: Ik kreeg het boek opgestuurd door de uitgeverij, met daarbij een paar reclameboekenleggers en een kleine button met dezelfde slogan. Ik had dus wel door dat er extra aandacht werd besteed aan het boek en de slogan.
Conny: Ik had het promotiefilmpje bekeken op de site van de uitgeverij omdat ik de link op sociale media voorbij zag komen. Verder zag ik in een boekenkrant (ik weet niet meer welke) een artikel hierover. Maar in de standaard media eigenlijk niet.
Femke: nee ik ben niets tegengekomen aan reclame voor dit boek.
Heb je het promotiefilmpje gezien, zo ja wat vond je er van ?
Conny: Ik vond het op zich wel aardig te zien maar ik denk niet dat het aan zal spreken bij de doelgroep voor het boek, gevoelsmatig gaat het nogal langzaam in het filmpje.
Felice: Ik kan niet anders dan me daarbij aansluiten. Maar ik ben sowieso geen fan van boektrailers.
Femke: Ik vond het niet interessant
In het boek gaan ze een toneelstuk spelen nav Charlotte’s web. Heb je dit boek gelezen ?
Felice: Nee, ik heb het boek niet gelezen, en de film ligt nog steeds te wachten tot ik een keer zin heb om te kijken. Ik ken het verhaal wel min of meer.
Conny: Ik heb het boek te lang geleden gelezen om het voor mij te halen. Moeilijk om hierover nog een mening te geven. Dan zou ik het eerst moeten herlezen.
Femke : Nee niet gelezen, wel de film gezien.
Denk je dat het een grote rol speelt in het verhaal of had elk toneelstuk gespeeld kunnen worden?
Conny: Het toneelstuk speelt een grote rol in dit verhaal maar het zou denk ik ook wel met een ander verhaal kunnen. Het gaat er om dat Charlotte’s web favoriet is bij George.
Felice: Ik denk wel dat het een goed gekozen verhaal is om in het boek te verwerken. ‘Charlotte’s web’ gaat immers ook over acceptatie. Varkentje Wilbur is te klein, en de boer wil hem daarom eigenlijk slachten. Maar Charlotte en de andere boerderijdieren verzinnen een plan om Wilburs leven te redden. George is ook anders dan de anderen, maar probeert samen met zijn vriendinnetje Kelly een manier te vinden om te zijn wie hij wil zijn, om geaccepteert te worden
Femke: Weet ik niet.
Welke reactie van welke persoon vond je het meest sympathiekst, welke sprak je het meest aan?
Felice: Natuulijk was het mooi hoe George’s vriendin Kelly met alles om ging. Maar vooral de reactie van George’s oudere broer Scott vond ik mooi. Degene voor wie George het meest bang was, blijkt uiteindelijk het meest begripvol.
Conny: die van hartvriendin van George en aan het einde de reactie van zijn broer.
Femke: van zijn vriendin
Kon je begrip opbrengen op de reactie van de moeder ?
Felice: Natuurlijk is het een logische eerste reactie, je schrikt. Dat je er de eerste paar dagen, misschien weken aan moet wennen, is wel te begrijpen. Maar uiteindelijk zul je het toch moeten accepteren, en je zoon (dochter) leren respecteren voor wie hij (zij) is. Dat je taak als ouder, vind ik.
Conny: Tot op zekere hoogte. Ze heeft naar mijn idee te lang in de ontkenningsfase gezeten. Ik denk dat je als moeder het beste wilt voor je kind en dat hij of zij gelukkig is. Het zal moeilijk zijn om je eigen toekomstbeeld/idee voor je kind los te moeten laten en het anders moet in gaan vullen. Ook zal het moeilijk zijn als je kind gepest wordt door zijn of haar eigen keuze. Maar persoonlijk denk ik dat ze teveel met de buitenwereld bezig is, in eerste instantie, dan met haar kind en zichzelf. Later trekt dit gelukkig wat bij.
Femke: nee, niet aan begin, later wel .
Het verhaal speelt zich af in het conservatieve Amerika. Denk je dat er in Nederland anders zou worden gereageerd ? Dat een jongen wel een meisjesrol kan krijgen?
Felice: Nederland is wel toleranter dan de Verenigde Staten, maar toch lopen we niet zo ver voor als we soms willen denken. Nederland was jaren geleden vooruitstrevend, maar tegenwoordig begint de preutsheid weer steeds meer toe te slaan. Ook in Nederland willen we het liefst iedereen binnen de bestaande kaders houden. Als je anders bent, word je sneller geaccepteerd, maar lang niet altijd volledig opgenomen in de maatschappij als een gelijkwaardig lid. Dus ja, George had misschien wel een meisjesrol kunnen krijgen in het toneelstuk, als de juf een beetje ruimdenkend is, maar waarschijnlijk hadden de wat meer bekrompen ouders toch geklaagd.
Conny: Ik vind dat het verhaal wel afspeelt tegen een typische Amerikaanse achtergrond. Niet dat we hier super tolerant zijn maar ik denk wel dat het hier geen probleem is als een jongen een meisjesrol wil of andersom. Naast het eenvoudige van het vergeven van een toneelrol is er natuurlijk het grotere plaatje. Mensen, in welk land dan ook, hebben hun eigen beeld voor ogen, normen en waarden, en die zullen per land maar ook per plaats verschillen. Of je nu in een christelijk dorp woont of in een wereldstad. Maar ik denk over het algemeen dat Nederland wel meer voorop loopt met acceptatie dan de USA. Al zijn we er ook nog niet helemaal.
Femke: Dat denk ik wel dat een jongen een meisjesrol kan krijgen. Maar ik denk wel dat als je je zo voelt als George en je dit ook in het dagelijkse leven in de klas laat weten er altijd kinderen en volwassenen zijn die dat niet snappen en je gepest wordt. Al zal dat ook wel te maken hebben met de cultuur en de opvoeding van de mensen om je heen.
Is het verhaal verteld ? Vond je het een goed einde?
Felice: Ja en nee. Het is een mooi einde, dat zeker. Je sluit het boek met een glimlach op je gezicht. Maar wat gebeurd er daarna? Kan George ook zichzelf leren zijn in het echte leven?
Conny: Ja ik vond het een fijn einde.
Femke :ja dat denk ik wel.
Voor wie is het boek geschikt vind jij ?
Felice: Ik denk dat het wel een mooi boek is om in de bovenbouw van de basisschool klassikaal te lezen en te bespreken. Het boek opent deuren naar een moeilijk te bespreken onderwerp. Daarbij is het gewoon een boek dat een groot publiek verdient.
Conny: Eigenlijk voor iedereen, het zou in elke schoolbieb moeten staan, door ieder kind en leerkracht en wie dan ook gelezen moeten worden.
Femke : vanaf een jaar of tien denk ik om zelf te lezen tot elke leeftijd. Het is een goed onderwerp zowel voor kinderen als voor volwassenen.
Wil je nog wat kwijt ?
Felice: Wat er in dit boek voor mij gelijk uitsprong, is dat de schrijver Alex Gino vanaf de eerste pagina consequent de woorden ‘zij’ en ‘haar’ gebuikt als het om George gaat. Dit straalt een krachtige boodschap uit, waar ik enorm blij van word!
Conny: Daar kan ik mij volledig in vinden !
Femke: Iedereen moet gewoon dit boek gaan lezen !
De recensie van Felice op Boekenbijlage lees je hier:
Alex Gino, vertaling Carla Hazewindus, uitgeverij Kluitman
Alex Gino houdt van glitter, ijsjes, tuinieren, flauwe woordgrappen en verhalen die gaan over de verscheidenheid en complexiteit van het leven. Alex Gino is transgender en geeft hier lessen en cursussen over. “George” is het debuut van Alex Gino.
Achterflap: George is een jongen. Om te zien tenminste. Want George weet zelf dat ze een meisje is. Ze houdt dit voor iedereen geheim. Totdat ze met de klas een toneelstuk va haar lievelingsboek gaan opvoeren. George wil supergraag de hoofdrol van Charlotte spelen. Maar ze mag van de juf niet eens auditie doen omdat ze een jongen is. Samen met haar vriendin Kelly bedenkt George een plan. Zodat ze niet alleen Charlotte kan zijn, maar vooral zichzelf, voor eens en altijd…
Toen ik in de boekwinkel dit boek op de plank zag liggen sprong het er voor mij gelijk uit. De witte kaft met de kleurige letters trok mij aan. Op de gele wikkel stonden quotes wat mij nog nieuwschieriger maaakte, dit boek moest gewoon mee en gelezen worden.
In 12 hoofdstukken met een prettige grote en dikke letter en in duidelijk een eenvoudig woordgebruik sluit het boek goed aan bij de doelgroep van 8plus. We maken kennis met George en het mooie is dat de schrijver vanaf de eerste bladzijde haar voorsteld als meisje en ook haar als meisje benoemt door zij en haar te gebruiken. Na een paar bladzijdes kom je er achter dat George in een jongenslichaam zit en hoe zij daar mee omgaat. Hoe moeilijk zij dit soms vindt en dat op een gegeven moment zij dit geheim moet gaan delen. De reacties hierop zijn heel verschillend, soms voorspelbaar maar ook heel mooi en ontroerend. Ik wil niet alles verklappen maar de reactie van de grote stoere broer en de beste vriendin van George vind ik een extra vermelding waard. Wil je weten hoe ze doen nadat ze het grote geheim hoorde ? Moet je maar snel dit mooie boek lezen wat hopelijk voor begrip en openheid kan zorgen omdat je niet voor een leven als transgender kiest maar je dat gewoon bent. De slogan bij de campagne van dit boek is zeer treffend “je mag zijn wie je bent” en zo is het ook !
Femke (13): Het is een mooi en ook makkelijk geschreven verhaal. Het is een interresant verhaal en ik vond het ook leuk om te lezen. Het is goed en fijn dat er nu ook een verhaal over dit onderwerp voor kinderen is zodat kinderen er ook meer over weten en misschien wel wat herkennen dat ze niet alleen zijn of als hun vriendje of vriendinnetje zich zo voelt.
De foto van de cover komt van de site van de uitgeverij.
9789078905912/ 2018
9789047708490/2016
9789020674460/2016 uitgeverij Kluitman
conniesboekkies 